Een goed verzamelalbum (zoals Greatest Hits, The Best Of etc.,) geeft de bijdrage van één bepaalde act aan de geschiedenis van de popmuziek zo compleet doch bondig mogelijk weer. Vaak bepaalt daarbij het medium (CD of LP) de lengte van deze verzameling.
Ik ben al jaren gefascineerd door verzamelalbums en heb daarbij een aantal richtlijnen bijeengebracht waaraan volgens mij een goed verzamelalbum moet voldoen:
-
Wees volledig
Zorg ervoor dat de grootste hits van de betreffende act op de verzamelaar te vinden zijn en vooral dat er geen (of minder) belangrijke liedjes ontbreken.
Vaak komt het voor dat er liedjes achterwege moeten worden gelaten vanwege de beperkte speelduur van een verzameling (bijvoorbeeld 1 of 2 CD’s/LP’s). Dit is de grootste uitdaging bij het maken van een compilatie album. Bij het selecteren van de liedjes zijn populariteitsfactoren zoals verkoop (hitnoteringen in NL, UK en de VS) of Top 2000 aanwezigheid belangrijk.
Soms komt het ook voor dat acts hits bij meerdere platenlabels hebben gescoord, waardoor het contractueel moeilijk wordt al deze hits bijeen te brengen. Vaak zie je dat maatschappijen dan afzonderlijke (en niet volledige) verzamelalbums uitbrengen, waarop alleen de hits staan die een betreffende act voor dat label heeft opgenomen.
Gelukkig laten de de prima verzamelaars O, Yeah van Aerosmith en Forty Licks van de Rolling Stones zien dat er ook samenwerking tussen labels mogelijk is. -
Denk aan de volgorde
In veel gevallen geef ik de voorkeur aan een chronologische opbouw van een verzamelalbum, zodat je duidelijk de ontwikkeling van een act kan horen. Denk hierbij aan de Rode en Blauwe verzamelaars van de Beatles of veel albums uit de goede The Essential series van Sony Music.
Bij een chronologische volgorde voorkom je ook vreemde aaneensluitingen van oude en nieuwe nummers van een act.
Soms is het wenselijk een niet-chronologische volgorde te gebruiken, bijvoorbeeld om artistiek en commercieel verval te camoufleren. Dan is het belangrijk de liedjes goed af te wisselen en de belangrijkste vooraan te plaatsen. Een aardig voorbeeld hiervan is Let It Roll van George Harrison.
-
Gebruik de hitversies
Vaak verschilt de (hit)single versie van de versie op het bijbehorende studio album, bijvoorbeeld doordat de single versie is ingekort of opnieuw is opgenomen. Kies bij het maken van een compilatie dan voor de populaire (= hit) versie en niet voor de studio album versie. Op deze manier biedt de verzamelaar ook iets extra’s voor de fans die het studio album al bezitten. Daarnaast zijn de hitversies vaak korter, waardoor je meer liedjes op een verzamelalbum kan plaatsen.
-
Kies een goede titel
Gebruik een duidelijke titel waarmee je de aard van de verzameling aangeeft. Een Greatest Hits gebruik je voor een selectie van de grootste hits. The Singles (collection) gebruik je voor een album met daarop (bijna) alle singles, succesvol of niet. Betreft het een act, zoals bijvoorbeeld Lou Reed of Yes, die niet of nauwelijks hits (top 40 noteringen) heeft gehad, kies dan voor een The (Very) Best Of o.i.d.
Noem in GEEN geval je verzameling ‘The Collection’ (sorry Alanis), omdat daarmee de aard van de verzameling niet duidelijk wordt. Bovendien hebben veel slechte (budget) verzamelalbums deze titel al verpest.
Oh ja, hierbij wil ik nog even de geweldige titel noemen van het eerste verzamelalbum van Dream Theater, een groep die maar 1 Amerikaanse radio top 10 hit heeft gescoord: Greatest Hit. 😆
-
Wees representatief
Bij het maken van een verzamelaar is het naast volledigheid, ook een uitdaging om zoveel mogelijk voorgaande studio albums te vertegenwoordigen. Dit versterkt de basis van een verzamelalbum en verduidelijkt de ontwikkeling van de betreffende act.
Daarbij is elk liedje eigenlijk een ambassadeur van een studio album en kan een enthousiaste luisteraar later ook de vertegenwoordigde albums gaan ontdekken.
-
Bied extra’s
Een verzamelalbum dient ook extra’s te bieden voor de fanatiekelingen die alle voorgaande albums van een betreffende act bezitten. Ook daarom zijn single versies interessant. Daarnaast kun je ook denken aan niet-album singles (o.a. van soundtracks, duetten) of een paar nieuwe liedjes.
Let wel, nieuwe liedjes moeten de vergelijking met de andere hits wel aankunnen, bijvoorbeeld door ze ook als single uit te brengen en hopen dat ze ook hits worden. Dit gaat ook wel eens mis, zoals True Colors (cover van Cyndi Lauper) op het Hits verzamelalbum van Phil Collins bewijst.
-
Beperk het aantal verzamel albums
Een verzamelalbum is eigenlijk een troef die een succesvolle artiest maar één of hooguit een paar keer uit kan spelen. Naarmate deze troef vaker wordt gespeeld, zal de waarde ervan afnemen (tenzij de betreffende artiest nog voldoende nieuwe successen weet te behalen).
Volgens mij geldt dat de vraag het grootste is bij de eerste verzamling. Daarom is het beter om één goede compilatie uit te brengen in plaats van vele slechte. Bij continuerend succes van de betreffende act kan een verzamelalbum dan interessant zijn voor nieuwe fans en jarenlang meegaan. Goede voorbeelden hiervan zijn Greatest Hits van Elton John, Greatest Hits van James Taylor en Their Greatest Hits van de Eagles.
-
Voorkom internationale verschillen
Van o.a. David Bowie, Queen en Michael Jackson zijn verzamelalbums verschenen die, ondanks dezelfde titel en artwork, per land of werelddeel een andere samenstelling hebben. In een tijd van online aanschaffen en internationale platenbeurzen is dit erg verwarrend.
Indien er per se gekozen moet worden voor een verzameling die per land of continent moet verschillen, dan zie ik liever dat er verschillende namen (+ artwork) worden gebruikt.
Conclusie
Een goed verzamelalbum van één artiest(e) of groep vervangt de (essentie van) voorgaande studio albums. Hiermee wordt het een eerste aanspreekpunt voor (latere) fans en herdefinieert het daarmee als het ware de bijdrage van deze act aan de geschiedenis van de popmuziek.
Het is daarom belangrijk dit verzamelalbum zo goed mogelijk te maken, omdat het jarenlang mee moet kunnen gaan. De bovenstaande richtlijnen kunnen daarbij van pas komen.
Ik ben benieuwd: Heb jij als lezer wel eens een verzamelalbum gemaakt en heb je daarbij nog een aanvullende tips?
Ik maak aan de lopende band verzamelalbums, in de vorm van playlists.
De toekomst is aan internet streaming muziekdiensten naar mijn mening, waar je met een druk op de knop playlists kan maken, delen, veranderen, deleten, etc.
Daardoor verdwijnt de noodzaak voor verzamelalbums. Iedereen verzamelt die lijstjes gemakkelijk via internet via. Is ook veel flexibeler en gemakkelijker. Bevalt een best-of playlist je niet helemaal, dan gooi je er gewoon uit wat je niks vind en voeg je toe wat je tof vind.
Dus de aanvullende tip: Neem een spotify abbo 😉
Het maken van een goed verzamelalbum is inderdaad een vak apart. Ik vraag me altijd af voor wie ze die verzameling nou eigenlijk maken en heb 3 varianten ontdekt:
A) Voor de fans
B) Voor de niet-fans die de band wel leuk vinden
C) Voor het platenlabel
Die derde is makkelijk te herkennen. Hij komt te vroeg uit, (stipt 10 jaar na de doorbraak) de bandleden mopperen (Dave Groll) en je weet dat je over een aantal jaren gewoon nog een greatest hits moet komen en dus met 2 halve albums zit.
Maar die andere twee zijn een stuk interessanter. En om eerlijk te zijn weet ik niet zo goed wat een band hoort te doen.
Zo mag ik mezelf best een redelijk serieuze Pearl Jam fan noemen. Ik heb de meeste van hun CD’s en heb ze een paar keer live gezien. En dus wilde ik ook hun Best of: Rearviewmirror hebben. Als fan ben ik het niet eens met punt 3 van je tips. Ik zit natuurlijk niet te wachten op een commerciële, geknipte en gecensureerde versie van een mooi lied.
Daarnaast zijn de hits niet altijd de mooiste liedjes volgens de fans. ‘Alive’ heeft beter gescoord in de top40, maar de fans vinden ‘Black’ veelal het beste nummer. Maar ‘Black’ is nou niet echt een radiovriendelijk liedje…
Maar soms ontdek je een band te laat. Dan hebben ze al 4 of 5 CD’s gemaakt en tegen de tijd dat je dat door hebt komt de Greatest Hits ook al uit. Dat had ik bijvoorbeeld met Ian Brown (tip!). En dan ben ik dus net een beetje te lui om al die oude CD’s op te zoeken en ben ik dik tevreden met de verzamelaar.
In dat geval maakt het me ook niet zoveel uit als het de hitversies van liedjes zijn. Sterker nog, in zo’n geval betwijfel ik of ik het wel eens ben met punt 1. Van mij hoeft het dan niet volledig, doe mij maar gewoon alleen de allerbeste liedjes, zonder de opvullertjes.
@JJ: Erg goed punt. De playlist als opvolger van het verzamelalbum. Het web zal hier (o.a. personificatie etc.) grote invloed op hebben.
Toch hoop ik niet dat het maken van een goed verzamelalbum een oude ambacht wordt, omdat ik dan ivm playlist een aantal zaken zal gaan missen. Denk aan het geven van titels, artwork, de uitdaging van de maximale speelduur etc.
@Remi: Ook erg interessante bijdrage.
Er zit een verschil tussen verzamelalbums van nog actieve artiesten en die van eh, slapende.
Van eh, Roy Orbison bijvoorbeeld (hij overleed in 1988) zal weinig ‘nieuw’ materiaal verschijnen en dus moet het mogelijk zijn een definitief verzamelalbum te maken.
Een band als Pearl Jam is (hopelijk) nog lang niet uitgeteld en heeft met Backspacer, dat uitkwam na hun Rearviewmirror verzameling, weer nieuwe successen behaald. Hiermee is Rearview een soort tussenstand verzameling geworden, met name interssant voor groep B, de niet fans die alleen Ten of nog geen album van Pearl Jam hebben.
Daarmee is het ook interessant voor C, het label, omdat die daar wellicht meer aan kan verdienen.
Stel dat jij iemand wegwijs mag maken in Pearl Jam door hem/haar 1 PJ album aan te raden. Voor welke kies je dan? Ten, Backspacer, etc. of Rearview Mirror?
Overigens vind ik Black ook het mooiste nummer van PJ en die zou ik niet willen missen op een verzameling. Gelukkig heeft dat nummer op Rearview een prominente plek gekregen, wellicht omdat dat liedje een eigen leven is gaan leiden. Volgens mij is Black toegetreden tot de zeldzame elite van populaire nog-nooit-op-single-uitgebrachte liedjes. Naast Alive is dit bijvoorbeeld het enige nummer van Pearl Jam in de laatste Top 2000 lijst.
Daarmee is Black ook een populair liedje geworden, en populariteit blijft volgens mij de maat voor de samenstelling van een verzamelaar. Verzamelingen zijn volgens mij vooral van waarde voor groep B, en die groep mag liedjes als Alive en Black, beide populair, verwachten op een verzamelaar als Rearview Mirror.
De kern van dit probleem zit wellicht in het verschil tussen de begrippen ‘bekendste liedjes’ en ‘beste liedjes’. Het eerste is eenvoudiger omdat het te kwantificeren is en wellicht ook aantrekkelijker is voor doelgroep B. Het tweede begrip is veel moeilijker te bepalen omdat ‘beste’ subjectief is. Overlap tussen beide begrippen zou ten goede komen aan het verzamelalbum lijkt me.
Oh ja, mbt je opmerking over het verschijnen van een verzameling 10 jaar doorbraak: Ik vind dat wel meevallen. Er zijn artiesten die na 2 of 3 jaar al een verzameling uitbrengen.
Hmm. interessante vraag. Ik denk dat ik toch voor rearviewmirror zou gaan als ik iemand ‘wegwijs moest maken in het werk van Pearl Jam’, juist om een compleet beeld te geven. Ten is natuurlijk nog steeds de beste plaat, maar geeft geen compleet beeld.
Als een band aan lange carrière heeft, zie je vaak ook wel dat ze op een gegeven moment een beetje een andere richting kiezen of een wat andere stijl ontwikkelen. Soms gaat dat geleidelijk, maar soms kun je dat moment (achteraf) vrij goed aanwijzen. (vanaf album zusenzo) En dat moment is natuurlijk perfect om een periode af te sluiten met een verzamelaar.
Dus er zijn best situaties waarin de band meerdere verzamelaars kan uitbrengen. Ik denk dat Madonna bijvoorbeeld elk decennium een andere stijl heeft en voldoende materiaal maakt voor een verzamelaar.
Maar het wordt een beetje treurig als een artiest na 3 CD’s, waarvan er 2 matig waren, al met een verzamelalbum komt.
Madonna heeft volgens mij bij elk album wel een andere stijl. 😎 Het zelfde geldt voor David Bowie.
Eerlijk gezegd vind ik de mix van stijlen op 1 verzamelaar wel interessant omdat er genoeg gemeenschappelijke elementen overblijven.
Mbt het uitbrengen van een verzamelaar na 2 of 3 matige studio albums: Ik denk dat daar een grote markt voor is, met name voor artiesten die het vooral van hun singeltjes moeten hebben. De verkoop van hun studio (opvul)albums valt daarbij vaak in het niet en dan kan een een goed verzamelalbum uitkomst bieden voor niet-fans die die singletjes wel op 1 schijfje willen hebben.
Voorwaarde is wel dat die artiest voldoende hits/bekende nummers (bijvoorbeeld 10 of meer) moet hebben om op dat verzamelalbum te zetten.
Vanzelfsprekend geef ik hierbij wel de voorkeur aan het langer wachten met het uitbrengen van een verzamelaar. Maar sommige artiesten gaan minder lang mee en dan is de tijd van het uitbrengen van een verzamelaar erg belangrijk. (Het ijzer smeden wanneer het heet is).
Nu ik hier over nadenk, zie ik dat ik een punt 9 aan deze lijst kan toevoegen: Breng het verzamelalbum op een goed moment uit.
Ja, de timing is essentieel. Maar ook erg moeilijk.