Laatst wees een collega me op een YouTube filmpje waarin er sprake is van een zogenaamde audio illusie: Je denkt iets te horen wat er niet is.
In dit voorbeeld gaat het om een oplopende toonladder, die bij herhaaldelijk afspelen steeds hoger lijkt te worden.
Oplopende toonladder
Het gaat om dit fragment: Speel het maar eens af, en daarna meteen nogmaals.
Heb jij ook het idee dat je aan het begin van het opnieuw afspelen hoort dat de eerste toon hoger ligt dan de laatste toon van dit filmpje?
Ik ben geen muziektheoreticus en ik kan het niet verklaren. Ik heb wel een vermoeden dat het te maken heeft met onze eh, Westerse gewenning aan bepaalde toonladders en dat er een muzikaal verband zit tussen de eerste en de laatste toon. Maar ik zie het op dit moment als een auditief equivalent vaneen bekende prent van Escher 🙂
Kan iemand me deze audio illusie uitleggen?
Vreemd verschijnsel idd! Intrigerend. Hopelijk krijg je een antwoord… ik heb geen idee.
Wow da’s vaag!?!
Wat zijn hersenen toch rare dingen. We willen zo graag prikkels interpreteren zoals we verwachten dat we vaak iets waarnemen wat er niet is. Er zijn allerlei voorbeelden waarbij getuigen van een misdaad zeker weten de dader te hebben gezien terwijl dat later niet zo blijkt te zijn.
Overigens zijn die dingen vaak inderdaad erg cultuur afhankelijk. Van die illusies waarbij twee even lange lijntjes niet even lang blijken te zijn werken in het Westen beter dan in het Oosten schijnt.
Maar euh.. Ik weet dus niet waardoor die audio-illusie werkt, maar ik verwacht dat het het zelfde meganisme is. Ons brein wil gewoon graag dingen interpreteren zoals ze verwacht.
Ik vermoed ook dat het met verwachtingen van het brein te maken heeft.
Zo heb ik ooit ook begrepen dat telefoneren zonder bepaalde grondtonen geschied die we wel in normale gesprekken horen.
Wel hoor je hogere equivalenten van die tonen, en omdat we die zo sterk associeren met die grondtonen, horen we toch wat er gezegd wordt. Vermoedelijk is dit een vergelijkbare werking van het brein.
Als iemand dit goed kan uitleggen, dan graag! 🙂
De uitleg van dit verschijnsel vind je volgens mij terug wanneer je zoekt naar “Shepard toon”.
@John: Dank! Dat klinkt inderdaad als een Shepard tone. Fascinerend.